Shkenca konfirmon se ka një nivel të lartë të ndotjes së ajrit në botë të dëmshme për shëndetin e njeriut.
Falë punës së shkencëtarëve në Shkollën e Shëndetit Publik dhe Mjekësisë Parandaluese të Universitetit Monash në Melburn, studiuesit thonë se vetëm 0,18% e tokës ka nivele të grimcave që konsiderohen të sigurta nga Organizata Botërore e Shëndetësisë.
Ky studim prestigjioz u botua në revistën “The Lancet Planetary Health” dhe u krye në tërësi nga shkencëtarët e Shkollës së Shëndetit Publik dhe Mjekësisë Parandaluese të Universitetit Monash në Melburn, Australi. Hulumtimi fokusohet në ndotjen e ajrit, shkaku kryesor i problemeve të shëndetit të njeriut.
Të dhënat janë mbledhur për dy dekada, nga viti 2000 deri në vitin 2019, dhe për këtë arsye sot situata mund të jetë edhe më e keqe.
Megjithatë, të dhënat zbuluan ulje të lehta në Evropë dhe Amerikën e Veriut, por duket se janë rritur në Azinë Jugore, Australi, Zelandën e Re, Amerikën Latine dhe Karaibe.
Shkencëtarët thonë se në këto lokacione, për 70% të ditëve të monitoruara, ndotja e ajrit në nivelin e grimcave të imta në ajër ka kaluar kufijtë e konsideruar të sigurt për shëndetin e njeriut.
Në fillim të studimit, kishte mungesë të stacioneve të monitorimit të ndotjes në nivel global, por tani ekziston një hartë reale botërore e niveleve të ndotjes.
Studimi u krye duke përdorur vëzhgime inovative të monitorimit të cilësisë së ajrit, detektorë satelitor të motit dhe ndotjes së ajrit, metoda statistikore dhe të mësimit të makinerive, për të vlerësuar saktë përqendrimet.
Sidomos në Azinë Jugore dhe Lindore, më shumë se 90% e ditëve karakterizoheshin nga përqendrime të dëmshme për njerëzit. Në Australi dhe Zelandën e Re ka pasur një rritje dramatike të numrit të ditëve në të cilat ajri ka tejkaluar kufijtë e toksicitetit të përcaktuara nga Organizata Botërore e Shëndetësisë.
Duke marrë parasysh të gjithë botën, mesatarja vjetore e ndotësve nga viti 2000 deri në vitin 2019 ishte 32.8 µg/m³ (15 µg/m³ është kufiri i sigurisë).
Duke analizuar atë që doli, në vitin 2019, vetëm 0.18% e sipërfaqes së tokës mund të konsiderohet e sigurt për sa i përket ndotjes së ajrit.
Duke folur në vend të shëndetit të njeriut drejtpërdrejt, gjë që është në thelb ajo që ka rëndësi në këtë studim, vetëm 0,001% e popullsisë së botës u shoqërua me nivele vjetore më të ulëta se ato të treguara nga udhëzimet.
/rtsh.al/
