Emergjenca në tregun e punës është duke ushtruar presion mbi pagat, por kjo po reflektohet më shumë në sektorin privat. Të dhënat nga INSTAT tregojnë se në tremujorin e fundit të vitit 2022 pagat në sektorin privat u rriten me ritme 2.5 herë më të larta se në atë shtetëror, por pagat e administratë publike vijojnë të jenë më të larta.
Paga mesatare për një të punësuar në sektorin shtetëror arriti në 74,450 lekë më një rritje vjetore 5.6%, ndërsa paga në sektorin privat arriti në 62,198 lekë me rritje vjetore 14.5%. Rritja më ritme më të larta se në sektorin publik po ngushton diferencën e pagave ndërmjet sektorit privat dhe atij publik. Në vitin 2018 paga mesatare në sektorin privat ishte sa 76% e pagës mesatare në shtet, ndërsa në tremujorin e fundit të vitit të kaluar ky raport arriti në 83.5%.
Tregu i pagave në sektorin privat po lëviz më shpejt, i nxitur nga dy faktorë kryesorë. Së pari, të gjithë sektorët e ekonomisë po përdorin rritjen e pagave për të mbajtur punonjësit, të cilët po pakësohen çdo ditë nga emigracioni dhe konkurrenca ndërmjet sektorëve të brendshëm.
Së dyti, qeveria po rrit pagën minimale më ritme më të larta se në fillim të dekadës. Me një vendim të fundit paga minimale arrin në 40,000 mijë lekë në fillim të prillit nga 36,000 mijë lekë që është aktualisht ose 18% më shumë më e larta që nga viti 2007.
Emergjenca për punonjës po ushtron presion për rritjen artificiale të pagave në kushtet kur modeli ekonomik nuk po orientohet nga produktiviteti. Bizneset në të gjitha sektorët në përpjekje për të mbajtur stafet po aplikojnë rritjen e pagave si mundësia e fundit për të shmangur falimentin. Katër vite më parë gati 45 për qind e të punësuarve paguheshin deri në pagën minimale.
Vitin e kaluar në tremujorin e tretë të vitit kjo kategori zuri vetëm 15% të totalit te të punësuarve, sipas raportimit të INSTAT. Brenda një viti përqindja e punonjësve me pagë minimale u përgjysmua teksa u pa një rritje e kategorive të punonjësve me paga më të larta.
Vitet e mëparshme vendimi i qeverisë për rritjen e pagës minimale pritej me debat për shkak të kostove që krijonte të bizneset.
Si një ekonomi që e ka të bazuar modelin të krahu i lirë i punës, pagat e ulëta vazhdojnë të jenë në themel të konkurueshmërisë, por tani kur forca e punës po emigron pikërisht prej pagave të ulëta, leva e pagave duhet të lëvizë në marshe më të shpejta./ Monitor
