Moment “historik” për Europën, pasi Pakti për Migracionin dhe Azilin u miratua pak më parë nga seanca plenare e Parlamentit Europian.
Votimi ishte afër mbylljes me deputetët që shprehën shqetësimin se disa nga legjislacionet nuk do të miratoheshin, gjë që do të çonte në një “efekt domino”, me disa që madje pranuan se kishin votuar me “zemër të rëndë”.
Diskutimi i eurodeputetëve u zhvillua në prani të “arkitektëve” të Paktit, nënkryetarit të Komisionit Margaritis Schinas dhe komisioneres përgjegjës Ylvas Johansson. Të dy nënvizuan nevojën për të votuar për Paktin, me të parin paralajmëruar se “një votë kundër paketës është një votë kundër Evropës së zgjidhjeve” dhe duke vënë në dukje se ai ndihet i nderuar që ka qenë “i pranishëm” gjatë gjithë procesit historik që në fillim.
Nga ana e tyre, shumica e raportuesve (nga Partia Popullore Evropiane, Socialistët dhe Demokratët dhe Liberalët) pranuan kritikat e bëra nga eurodeputetët, veçanërisht nga e majta dhe të gjelbërit, për tekstin e Paktit, por nënvizuan se ata nuk do të gjendet së shpejti një mundësi tjetër për një qasje gjithëpërfshirëse ndaj emigracionit, pasi tashmë janë dashur gjithsej tetë vjet negociata të vazhdueshme dhe zgjidhje ad hoc, të zbatuara në kohë krize.
Të shqetësuar për forcimin e mëtejshëm të së djathtës ekstreme në zgjedhjet e ardhshme evropiane, shumë theksuan se Pakti duhet votuar, pasi, pavarësisht çdo dobësie, ai ofron për herë të parë një zgjidhje gjithëpërfshirëse evropiane, ndërkohë që do të ndërtojë besimin midis vendeve anëtare dhe ndërmjet BE-së dhe qytetarëve.
Me disa referenca për krizat dhe “barrën” disproporcionale që Greqia, Italia dhe Spanja kanë mbajtur vitet e fundit si vende pritëse, eurodeputetët nga tre Eurogrupet më të mëdha iu referuan mekanizmit të “solidaritetit”, i cili u integrua për herë të parë dhe garantimin e ligjit europian dhe të drejtave të azilkërkuesve nëpërmjet një sistemi më të përbashkët europian si dhe kontrollin efektiv të kufijve të përbashkët europianë.
Nga ana e tyre, eurodeputetët e së Majtës dhe të Gjelbërve pohuan se marrëveshja në fjalë nuk zgjidh asnjë nga çështjet që kërkohej të zgjidhte si mbytjet në Mesdhe apo se vendet e mbërritjes mbeten përgjegjëse. Përfaqësuesit e Eurogrupit (ID) të ekstremit të djathtë dolën kundër Paktit, duke thënë se duan që të gjithë emigrantët të largohen, se qytetarët evropianë nuk duan të zëvendësohen nga kombësi të tjera.
Çfarë përfshihet në “paketë”
Pakti përfshin përditësimin e Eurodac (bazës së të dhënave të gjurmëve të gishtave të BE-së), rregulloren për të forcuar kontrollet në kufijtë e jashtëm të BE-së. Ai përfshin gjithashtu Rregulloren e Procedurës së Azilit, e cila vendos një procedurë të përbashkët për Shtetet Anëtare që duhet të ndjekin kur njerëzit kërkojnë mbrojtje ndërkombëtare, si dhe Rregulloren e Menaxhimit të Azilit dhe Migracionit, e cila do të zëvendësojë Rregulloren aktuale të Dublinit.
Rregullorja e re përcakton se cili shtet anëtar është përgjegjës për shqyrtimin e një kërkese për azil (duke kombinuar solidaritetin e detyrueshëm për të mbështetur shtetet anëtare me fleksibilitet se si të kontribuojnë).
Pakti përmban ligje, duke vendosur kornizën, e cila u lejon shteteve anëtare të merren me situata krize, duke lejuar fleksibilitet në rregulla të caktuara, për shembull, në lidhje me regjistrimin e kërkesave për azil ose procedurën e azilit në kufi.
Reforma u prezantua për herë të parë nga Komisioni në shtator 2020 dhe kaloi në disa faza derisa Parlamenti dhe Këshilli arritën një marrëveshje mbi parimin dhjetorin e kaluar.
