Qindra miliona vjet më parë, u formua një superkontinent i quajtur Pangea . Për rreth 125 milionë vjet ai përmbante pothuajse të gjithë tokën e thatë në Tokë. Që atëherë, pjesët e Pangeas janë ndarë dhe janë rikombinuar në mënyra të reja. Por cili është kontinenti më i madh sot? Po më i vogli?
Përgjigja varet nga ajo që llogaritet si kontinent. Sipas CIA World Factbook kontinenti më i madh është Azia. Azia mbulon më shumë se 44 milionë kilometra katrorë. Afrika është kontinenti tjetër më i madh, pastaj Amerika e Veriut, Amerika e Jugut, Antarktida, Evropa dhe Australia.
Por gjeografët kanë debatuar për kontinentet që nga lashtësia. Duke shkruar që në shekullin e gjashtë para Krishtit, historiani grek Herodoti vuri në dyshim pse duhet t’u jepeshin emrave Azi, Afrikë dhe Evropë, Nili dhe Fasis sipas disave. Tanisi Maeotik dhe Ngushtica Cimeriane duhet të ishin fiksuar për kufijtë.
Kontinentet janë zona të mëdha toke të rrethuara kryesisht me ujë por ky përkufizim lë hapësirë për interpretim. Sot, Evropa dhe Azia ndonjëherë kombinohen dhe quhet “Euroasia”. Po kështu, shumë fëmijë në vendet e Amerikës Latine si Kili mësojnë Amerikën si një kontinent në vend të dy të tillë. Së bashku, Amerika ka një sipërfaqe prej pak më shumë se 42 milionë km katrorë më e madhe se Afrika, por ende më e vogël se Azia.
Në disa interpretime, Australia është kontinenti më i vogël, me pak më pak se 8 milionë km katrorë. Sidoqoftë, gjeologët i përcaktojnë kontinentet ndryshe dhe shtojnë të paktën një kontinent më shumë që është edhe më i vogël.
Rritja e deteve mund të mbulojë shkëmbinj kontinental. Shkëmbi kontinental gjithashtu mund të shtrihet dhe hollohet, duke e shtyrë atë pjesërisht nën nivelin e detit. Ky është rasti i Zelandës së Re. Ishujt e Zelandës së Re janë pikat më të larta në një kontinent kryesisht të zhytur në ujë me një sipërfaqe prej gati 5 milionë km katrorë. Sipas hulumtimit të publikuar në Shoqërinë Gjeologjike të Amerikës në vitin 2017, ai kontinent quhet Zelandia dhe “gjeologët e konsiderojnë atë një kontinent”, tha Stock.
/rtsh.al/