Një ekip studiuesish që gërmonin vendet e varrimit masiv në Angli kanë zbuluar ADN-në e baktereve që shkaktuan murtajën në mbetjet skeletore njerëzore dhe ato janë rastet më të vjetra të njohura të sëmundjes në Britaninë e Madhe.
Rastet e Yersinia pestis datojnë 4000 vjet më parë, sipas një raporti të publikuar në revistën Nature Communications.
ADN-ja bakteriale është mijëra vjet më e lashtë se lloji më i vjetër i zbuluar para këtij zbulimi të fundit. Sipas autores kryesore të studimit Pooja Swali, studente e doktoraturës në Laboratorin Skoglund në Institutin Francis Crick në Londër, ky lloj, i identifikuar në vitin 2018 në një vend varrimi të njohur si Edix Hill në Cambridgeshire , ishte 1500 vjet më parë.
Mostrat e baktereve që shkaktojnë murtajë u gjetën në dy vende të ndryshme varrimi masiv: një në Anglinë jugperëndimore në qarkun e Somerset dhe tjetri në qarkun veriperëndimor të Cumbria, afër kufirit të Anglisë dhe Skocisë.
Distanca midis vendeve sugjeroi se sëmundja ishte e përhapur gjatë periudhës së vonë neolitike dhe epokës së bronzit, tha Swali.
Si i gjejnë studiuesit bakteret 4000-vjeçare? Sipas studimit, ekipi mori mostra nga mbetjet skeletore të 34 individëve në të dy vendet.
Duke përdorur analizën gjenetike, studiuesit përcaktuan se kishte dy periudha të dallueshme kur murtaja u shfaq në Britani. Sëmundja u shfaq para ose rreth 4000 vjet më parë dhe përsëri rreth 1500 vjet më parë, tha Dr. Lee Mordechai, një lektor i vjetër i historisë në Universitetin Hebraik. i Jeruzalemit.
Kur bëhet fjalë për sëmundjen, ka shumë gjëra që shkencëtarët ende nuk i dinë përfshirë mënyrën se si u përhap, tha Swali.
Lloji i Yersinia pestis i gjetur në vendet e varrimit nuk përmbante gjenin që do ta mundësonte përhapjen përmes pleshtave, një tipar i zotëruar nga lloji që shkakton pandeminë e njohur si Vdekja e Zezë që më vonë shkatërroi Evropën mesjetare në shekullin e 14-të citon CNN.
/rtsh.al/
